قلعه رودخان کجاست؟

قلعه رودخان یکی از جاهای دیدنی فومن در استان سرسبز و خوش آب‌وهوای گیلان است. این قلعه تماشایی در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی فومن در نزدیکی روستای رودخان، بر فراز ارتفاعات جنگلی منطقه حیدرآلات و در میان جنگلی انبوه جای گرفته است. ارتفاع قلعه رودخان از سطح دریا بین ۶۵۵ تا ۷۱۵ متر است.

قلعه رودخان

دژ رودخان یا قلعه حسامی نام قلعه‌ای است متعلق به دوره امپراتوری ساسانی که بر فراز ارتفاعات جنگلی شهرستان فومن در روستای رودخان ساخته شده و ۲٫۶ هکتار مساحت و ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر دارد.

دژ رودخان در ۳۰ کیلومتری شهر فومن است. اهالی روستای قلعه رودخان به تالشی تکلم دارند برخی کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله اعراب به ایران دانسته‌اند.

مشخصات قلعه

این قلعه با ۲٫۶ هکتار مساحت بر فراز ارتفاعات روستای رودخان قرار دارد. دیوار قلعه ۱۵۰۰ متر طول دارد و در آن ۶۵ برج و بارو قرار گرفته‌است. فاصله مستقیم قلعه تا شهر ماکلوان ۲۵ کیلومتر، تا ماسوله ۴۵ کیلومتر و تا شفت ۲۰ کیلومتر است. اما از مسیر اصلی و آسفالته مسافت قلعه تا فومن ۲۵ کیلومتر، تا ماکلوان تقریباً ۳۵ کیلومتر و تا ماسوله ۶۰ کیلومتر است. این قلعه در ارتفاعی بین ۶۶۵ تا ۷۱۵ متر ارتفاع از سطح دریا واقع شده و در کنار آن رودی با همین نام جاری است. این قلعه بدون شک یکی از بزرگ‌ترین و شکست ناپذیرترین قلعه‌های تاریخ ایران باستان بوده است اما متاسفانه فقط ۱۰ درصد بنا مرمت شده و باقی با بی‌کفایتی مسئولین با توجه به درامد سالانه ۵۰۰ هزار دلاری تجدید بنا نشده است.

این دژ با ارزش تاریخی که دارد بنابر ساختار، معماری و ویژگی‌های استراتژیکی و رزمی، در ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ خورشیدی، به شماره ۳/۱۵۴۹ در فهرست آثار تاریخی و ملی ثبت شد.

تاریخچه

اکثر کارشناسان، ساخت قلعه را در دوران ساسانیان و مقارن با حمله عرب‌ها به ایران دانسته‌اند. در دوره سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان الموت بوده‌است.

بر روی کتیبه سردر ورودی قلعه که اکنون در موزه گنجینه رشت نگهداری می‌شود، درج شده که این قلعه در سال ۹۱۸ تا ۹۲۱ هجری قمری برای سلطان حسام‌الدین تجدید بنا شده‌است. امیره حسام الدین دباج فومنی (مظفرالسلطان)، فرمانروای بیه‌پس اولین قدرت منطقه‌ای بود که از اطاعت از صفویان سرپیچی کرد، و قلعه رود خان را بازسازی کرد تا از آنجا به مقاومت بپردازد او سپاه صفویان را دچار دردسر های بسیاری در قلعه رودخان کرد و شکست سختی به سپاه انگلیسی ها وارد نمود ولی سپس موفقیتی به دست نیاورد و به دربند گریخت و نهایتاً دستگیر و در تبریز اعدام شد.

توصیف قلعه

قلعه رودخان از دو بخش ارگ و قورخانه تشکیل شده‌است. ارگ در قسمت غربی این بنا در دو طبقه واقع شده و جنس آن از آجر است. قراول‌خانه‌ها در قسمت شرقی در دو طبقه با نورگیرها و روزنه‌های متعدد بر اطراف مسلط است. چشمه‌ای نیز میان قلعه و گودترین محل آن وجود دارد. بخش شرقی قلعه شامل دوازده ورودی، زندان، در اضطراری، حمام و آبریزگاه است.

بخش غربی دوازده ورودی دارد، چشمه، حوض، آب‌انبار، سردخانه، حمام، آبریزگاه شاه‌نشین و چند واحد مسکونی که با برج و بارو محصور شده‌اند، دیگر بناهای این بخش را تشکیل می‌دهند. ۴۰ برج دیده‌بانی دور تا دور قلعه را احاطه کرده که اتاق‌های هشت ضلعی آن با طاق‌های گنبدی پوشانده شده‌است.

دور تا دور دیوارها و برج‌ها روزنه‌هایی شیب‌دار دیده می‌شود که برای ریختن مواد مذاب و تیراندازی تعبیه شده‌اند. لازم است ذکر شود که در طول تاریخ قلعه، هیچ‌گاه دشمنی به آن نفوذ نکرده و نتوانسته آن را فتح کند.

دانستنی‌‌ها

برخی از کارشناسان ساخت قلعه را در دوره ساسانیان و مقارن با حمله اعراب به ایران دانسته‌اند. در دوره سلجوقیان این قلعه تجدید بنا شده و از پایگاه‌های مبارزاتی اسماعیلیان بوده است.

ساعات بازدید: همه‌روزه از ۷:۳۰(۸) تا ۱۷:۰۰

برای پرداخت هزینه بازدید از قلعه که بعد از پیمودن ۱۰۰۰ پله و درب ورودیِ قلعه از شما دریافت می‌شود. در داخل قلعه رودخان، دستگاه کارت‌خوان وجود دارد.

تجهیزات سفر : یک جفت کفش یا پوتین مناسب و یک کوله که بتوانید آب، شربت و یک میان وعده باخودتان ببرید.

تعداد پله‌ها : این قلعه به قلعه هزار‌پله هم معروف می‌باشد چون عملاً باید ۱۶۲۰پله را بالا رفت.

بازار قلعه رودخان

در ابتدای مسیر صعود به قلعه رودخان و کمی جلوتر از پارکینگ، بازار هم وجود دارد که به‌محض رسیدن به این مکان، آن را می‌بینید و شاید یاد خانه‌های کره‌ای و چینی بیافتید. برای کسانی که اهل شگم‌گردی هستند و در سفر به خوردن غذاها و خوراکی‌های محلی‌ علاقه دارند، بازارچه قلعه رودخان که به اسکموفروش‌ها معروف است، جای خوبی است. در این بازار همچنین می‌توانید با پوشیدن لباس‌های رنگی و زیبای گیلکی لحظات شاد و شیرینتان را برای همیشه در قاب عکس‌های ماندگار ثبت کنید

بهترین زمان سفر به قلعه رودخان

قلعه رودخان در بهار: در این فصل سرسبزی و طراوات جنگل، آوای رودخانه، هوای مطبوع و دلپذیر؛ موسیقی زیبایی از طبیعت را در این مکان می‌نوازد و آدمی را به سوی خود فرا می‌خواند. بهار بهترین زمان برای سفر به قلعه رودخان شگفت‌انگیز است.

قلعه رودخان در تابستان: این قلعه در تابستان پذیرای گردشگران زیادی است که برای رهایی از گرمای تابستان به دل جنگل فومن می‌زنند و راه رسیدن به قلعه را در پیش می‌گیرند تا به اعماق تاریخ سفر کنند؛ هرچند که گرمای هوا به‌همراه رطوبت جنگل در این فصل ممکن است کمی آزاردهنده باشد.

قلعه رودخان در پاییز: رودخان در پاییز جلوه و زیبایی مسحوره کننده‌ای دارد. رنگارنگی طبیعت و جنگل، منظره‌ای زیبا را به این قلعه بخشیده است و سحرانگیزی آن را دوچندان می‌کند.

قلعه رودخان در زمستان: در فصل زمستان این قلعه دلنوازی خاص خود را دارد. پوشیده بودن این مکان در دانه‌های سپید و مروارید مانند برف آن را بسیار تماشایی کرده و گویی لباسی سپید یکدستی بر تن کرده و به خواب زمستانی فرو رفته است.

اما لازم است توجه کنید در فصل‌های سرد سال با توجه به منطقه‌ای که قلعه رودخان در آن قرار دارد و بارش برف و باران زیاد، رفتن به این قلعه به نسبت دیگر فصل‌های سال دشوارتر است و ممکن است هر کسی از عهده آن بر نیاید. پس زمان سفرتان را به این قلعه جادویی که از زیباترین نقاط گیلان است، به‌ترتیب فصل‌های بهار، پاییز و تابستان انتخاب کنید.